بررسی توسعة نامتوازن و تحوّلات آن در نواحی جغرافیایی ایران (مطالعة موردی: استان لرستان)

نویسندگان

  • مسلم عارفی دانش آموخته کارشناسی ارشد آمایش سرزمین، دانشگاه تهران، ایران
چکیده مقاله:

نابرابری‌های بین­منطقه‌ای و درون­منطقه‌ای، به عنوان مشکلی بزرگ در توسعة منطقه‌ای کشورهای در حال توسعه وجود دارد. این نابرابری‌ها از نتایج سیاست‌های رشد قطبی به شمار می‌آید و این نابرابری‌ها مخالف اصول توسعة پایدار و متوازن و عدالت­محور است. دغدغة اصلی این کشورها، همواره رسیدن به یک توسعة متعادل بوده است. برخلاف سیاست‌های توسعة منطقه‌ای در ایران که بر اساس کاهش شکاف میان توسعة مناطق مختلف و ایجاد تعادل در توسعة منطقه‌ای است، هنوز هم برخی مناطق و نواحی از کمبود خدمات و تسهیلات پایه‌ای رنج می‌برند. هدف این پژوهش سنجش وضعیّت توسعه‌یافتگی و تعیین میزان نابرابری‌های آن در بین نواحی (شهرستان‌های) استان لرستان است. در این پژوهش، برای گردآوری اطّلاعات، از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. در راستای انجام پژوهش، از 40 شاخص در قالب 6 متغیّر (خدمات عمومی شهری و زیربنایی، اجتماعی - جمعیتی، اقتصادی - صنعتی، آموزشی، بهداشتی - درمانی و کشاورزی) بهره گرفته شده است. این پژوهش درصدد بررسی نابرابری‌های توسعه‌ای در طول دورة مورد نظر است و از تکنیک‌های ویکور و ضریب تمرکز و ضریب توزیع برای بررسی نابرابری در استان استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان‌دهندة عدم توزیع هماهنگ امکانات و خدمات در سطح نواحی استان می‌باشد. تصمیمات سیاسی، امکانات محیطی، محورهای توسعه، محدوده‌های صنعتی و شبکه‌های زیر‌بنایی عمده، نقش مؤثّری در سطوح برخورداری شهرستان‌های استان دارند. همچنین روند نابرابری‌ها در طول دوره افزایش داشته است و سیاست‌های تمرکز‌زدایی در استان نتوانسته است موفّق عمل کند. در ادامه نیز با تأکید بر تقویت بخش‌های حاشیه‌ای و توسعه‌نیافتة استان، پیشنهادهایی جهت کاهش عدم تعادل توسعه در استان لرستان ارائه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی توسعه نامتوازن و تحوّلات آن در نواحی جغرافیایی ایران (مطالعه موردی: استان لرستان)

نابرابری های بین­منطقه ای و درون­منطقه ای، به عنوان مشکلی بزرگ در توسعه منطقه ای کشورهای در حال توسعه وجود دارد. این نابرابری ها از نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید و این نابرابری ها مخالف اصول توسعه پایدار و متوازن و عدالت­محور است. دغدغه اصلی این کشورها، همواره رسیدن به یک توسعه متعادل بوده است. برخلاف سیاست های توسعه منطقه ای در ایران که بر اساس کاهش شکاف میان توسعه مناطق مختلف و ایجا...

متن کامل

تحرکات جمعیت در نواحی جغرافیایی ایران و پیامدهای آن

چگونگی توزیع مکانی جمعیت که در نتیجه تحرکات مکانی انسان بوجود می‌آید، از مباحث مهم ساختار جمعیت می‌باشد. اولین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1335، جمعیت کشور را معادل 18954704 نفر برآورد کرده است. سرشماری‌های بعدی در سال‌های 45، 55، 65، 75 ، 85 و 90 انجام گرفته که بر اساس آنها جمعیت کشور به ترتیب، 25788722، 33708744، 49445000، 60055000 ، 70495872 و 75149669 نفر بوده است. این تعداد جمعیت را ب...

متن کامل

تحلیل عوامل مؤثر بر توسعة مکانیزاسیون در نواحی روستایی (مطالعة موردی: دهستان غنی‌بیگلو، شهرستان زنجان)

بخش کشاورزی برای تأمین امنیت غذایی جامعه و ایفای نقش مؤثر در تقویت استقلال ملی، نیازمند گذر سریع از مرحلۀ تولید معیشتی و سنتی به مرحلۀ تولید پیشرفته و تجاری است. مکانیزاسیون رویکردی است که دستیابی بخش کشاورزی به مرحلۀ تولید تجاری را ممکن می‌سازد و از ارکان کشاورزی مدرن به‌شمار می‌آید. بدون مکانیزاسیون، چشم‌انداز روشنی از کشاورزی پویا و پایدار که بتواند نیازهای غذایی را معقولانه برطرف سازد، متصو...

متن کامل

سناریوسازی تفکیک قطعات زمین در فرایند توسعة شهری (مطالعة موردی: نواحی پیرامونی شهر سمنان)

برنامه‌ریزی توسعة شهری همواره با چالش‌های جدید در زمینة افزایش پیچیدگی‌ها در محیط تصمیم‌گیری روبه‌رو بوده است و این امر ضرورت به‌کارگیری روش‌های جدید را ایجاد می‌کند. در این زمینه، برنامه‌ریزی مبتنی بر سناریوسازی به‌عنوان رویکردی جدید می‌تواند به شناسایی و ارائة سناریوهای گوناگون برای تصمیم گیری های مشخص در مدیریت شهری کمک‌کننده باشد. در فرایند توسعة شهری، مقولة تفکیک اراضی همواره از موضوعات بح...

متن کامل

تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش نهاده در پروژة توسعة مشارکتی فناوری (PTD) (مطالعة موردی حوزة آبخیز منطقة هنام استان لرستان)

هدف از این تحقیق تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش نهاده در پروژة توسعة مشارکتی فناوری (PTD) در حوزة آبخیز منطقة هنام استان لرستان است­. پروژة تحقیقاتی توسعة مشارکتی فناوری، یکی از بخش­های طرح انعطاف معیشتی و بخشی از برنامة جهانی چالش آب و غذا (CP) است که دو مقولة بهره­وری آب و بهبود معیشت در مناطق نیمه‌خشک را به هم پیوند می‌دهد. تحقیق حاضر به روش پیمایشی انجام شد، جامعة آماری این تحقیق شامل 187 نفر از ...

متن کامل

تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش نهاده در پروژة توسعة مشارکتی فناوری (ptd) (مطالعة موردی حوزة آبخیز منطقة هنام استان لرستان)

هدف از این تحقیق تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش نهاده در پروژة توسعة مشارکتی فناوری (ptd) در حوزة آبخیز منطقة هنام استان لرستان است­. پروژة تحقیقاتی توسعة مشارکتی فناوری، یکی از بخش­های طرح انعطاف معیشتی و بخشی از برنامة جهانی چالش آب و غذا (cp) است که دو مقولة بهره­وری آب و بهبود معیشت در مناطق نیمه خشک را به هم پیوند می دهد. تحقیق حاضر به روش پیمایشی انجام شد، جامعة آماری این تحقیق شامل 187 نفر از ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 16

صفحات  101- 117

تاریخ انتشار 2015-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023